Handitzea erabaki duzuenean, familia gisa izan dezakezuen kezkarik handienetako bat da nola eragingo dion haur berriaren etorrerak zuen seme-alabari. Edozer gertatzen dela ere, oso litekeena da umea jaiotzen denean anaia edo ahizpa zaharrarentzat egokitze-aldi bat egotea, orain arte zuen arreta guztia jasotzen ohitu baitira.
Anai-arreben arteko jelosia
Anai-arreben arteko jeloskortasuna da familia batzuen arazo nagusietako bat, haurtxo bat iristen denean familia-egitura berrantolatu behar baita, orain arte bezala. Anaiak rol berri bat hartu du haurra iristen denean, eta normala da segurtasunik gabe agertzea edo maitasunagatik eta zuen arretagatik lehiatzea. Zuekiko lotura desberdina izango dela pentsa dezake, edo ez zaizuela hainbeste axola.
Jeloskortasun hauek naturalak dira. Beren errealitatean zerbait aldatu den seinale dira, eta aldaketaren aurrean egonezina adierazteko modua da. Emozio horrekin askatzen da asko axola duen harremana galtzeko sentimendua.
Jeloskortasuna alarma-seinale bat da, baina ez duzue aldatu behar, egoera hori lagun baitaiteke. Gainera, kontuan hartu behar da ez dutela zertan anai-arreba nagusi guztietan eman (batzuetan, heldu berrian agertzen dira). Jeloskortasuna berantiarra ere ager daiteke (jaioberria heldu eta aste edo hilabete batzuetara), eta modu desberdinean adieraz daiteke haur bakoitzaren izaeraren arabera.
Nola antzeman senideen arteko jelosia
Batzuetan, jeloskortasuna erraz identifikatzen da. Anaiak edo ahizpak argi eta garbi adierazten ditu hitzen bidez edo ageriko gaitzespen baten bidez, axolagabekeria gisa edo haurtxoaren, amaren edo aitaren edo beste pertsona batzuen aurkako jokabide oldarkor gisa. Baina beste batzuetan, jeloskortasun horiek sotilagoak dira. Egoerarik ohikoenetako bat bere autonomian atzerakada izatea da: pis egiten da berriro, ez da bakarrik janzteko gai, gauez maizago esnatzen da edo txupetea erabili nahi du berriro. Erregresio horiek adierazten dute lekuz aldatuta sentitzen dela eta haurrari ematen diozuen arreta eskatzen duela, bera bezala jokatuz.
Nola landu jeloskortasuna haurrengan
Helduak zaretenez, anai-arreben arteko jeloskortasuna saihesten ahalegindu zaitezkete, behar duten arreta eta maitasuna emanez biei. Hala ere, neurri handi batean, jeloskortasuna zuen semeak familia berrian duen sentimenduaren araberakoa izango da.
Gerta daitezkeen jeloskortasunak prebenitu, kudeatu edo lantzeko, garrantzitsua da beste anai-arrebak haur berriaren etorreraren prestaketetan parte hartzea, parte hartzen dutela sentitzen baitute. Jarduera hauetan lagun dezakezue:
- Bisita medikoetara eta ekografietara joateko gonbita egitea, ahal dela.
- Izena aukeratzean, haurtxoarentzako gauza berriak erostean eta abarretan parte har dezakezue.
- Erantzun sortzen zaizkizun galdera, zalantza edo beldur guztiei. Saia zaitezte heldutasunera eta ulertzeko gaitasunera egokitutako moduan erantzuten.
- Aurreratu haurrari arreta eta denbora asko beharko zaiola, oraindik ez baitaki gauzak bere kabuz egiten. Ez da ideia ona zu animatzea oraindik denbora asko beharko duten jarduerekin, adibidez, harekin jolasteko.
- Egin jolas sinbolikoari esker (bainua, elikadura, lo egiteko behar den isiltasuna, etab.) nola zaindu behar dituen haurrak panpinak erabiliz.
- Azaldu ipuinak anai-arreben arteko jeloskortasuna lantzeko, haurtxo berri bat familiara iristen denean. Horrela, espazio bat sortu ahal izango duzue, kideen artean sortzen dituen emozioak, emozio horiek kudeatzeko moduak eta abar adierazteko edo ikusteko.
- Haurrarekin lehen harremana izatea kontuan hartu beharreko unea da. Ospitale berean izan daiteke, baina garrantzitsuena da zu lasai zauden leku eta une batean egotea, idealki aurrean senide gehiago izan gabe, haurrari arreta osoa emateko eta ez sentitzeko desplazaturik.Kontuan izan litekeena dela anaia edo ahizpa zaharrenak ilusio handia izatea anaia ezagutzeko, edo axolagabekeria. Ez behartu umea besoetan hartzera.
- Jakin ezazu zeloek zer unetan egin dezaketen tiro. Askotan, jeloskortasuna ez da agertzen haurra autonomia handiagoa izaten hasten den arte, eta anai-arreba zaharrenak ohartzen dira edozein aurrerapenek sortzen duen pozaz: bere kabuz itzultzen den lehen aldia, gateoaren hasiera, edo koilara jateko erabiltzen duenean, adibidez. Normala da haurraren mugarria ospatzea, baina ez ahaztu anaiari edo arrebari eskerrak ematea mahaia biltzen lagundu duenean, jostailuak antolatu dituenean, afaria amaitu denean…
- Errespetatu eta baliozkotu zuen semearen sentimenduak: “Ulertzen dut haserre zaudela, orain ezin dugulako parkera joan, baina haurra aldatu orduko, ibilalditxo bat egingo dugu”. Ezinbestekoa izango da zuen maitasuna ez dela zatitzen ulertzeko, biderkatu egiten dela ulertzeko.
- Bermatu eta gorde leku esklusibo bat zuen seme edo alaba zaharrenarentzat, eta saiatu errutinekin jarraitzen (parkera joan, bainua hartu, ipuin bat irakurri oheratu aurretik…); horrela, hurbil zaituela sentituko duzu. Batzuetan, haurtxoaren beharrei lehentasuna ematea komeni da; adibidez, haurrari “esatea” pixoihala aldatzeko minutu batzuk itxaron behar duela, anaiarekin edo ahizpa zaharrenarekin jolasten ari zaretelako.
