Haur baten zain bazaudete, garrantzitsua da jakitea zer neurri hartu behar dituzuen infekzio batzuk ez kutsatzeko. Batzuek ondorio larriak izan ditzakete haurrarentzat, hala nola sortzetiko akatsak edo haurdunaldiaren bilakaeran arazoak. Elikagaien segurtasuna, txertoak eta eskuak garbitzea dira prebentzioaren hiru oinarriak.
Nola prestatu elikagaiak haurdunaldian
Zenbait infekzio, hala nola toxoplasmosia, listeriosia, bruzelosia edo salmonelosia, elikagai kutsatuen bidez har daitezke. Janaria prestatzeko orduan, ez ahaztu gomendio hauek betetzea garrantzitsua dela:
- Ondo prestatutako haragia eta haragi-produktuak tenperatura altuetan kontsumitzea (70 °C-tik gora, gutxienez 2 minutuz).
- Izoztu, aldez aurretik, tenperatura baxuan (18º baino gutxiago), 48 orduz, prestatu behar ez dituzuen haragia eta arraina. Mikroorganismoak suntsitzen ditu, salmonella izan ezik, izoztu ondoren bizirik irauten baitu.
- Ez jan arrautza gordina duten postreak edo bestelako elikagai izoztuak.
- Zuritu edo garbitu ondo fruta eta barazkiak. Elikagaiak desinfektatzeko gai den produktu batekin erabil dezakezue ura (begiratu etiketa), gutxienez 10 minutuz. Ondoren, garbitu edateko ur ugariz.
- Sukaldeko tresnak eta sukaldean erabiltzen dituzuen gainazalak garbitu.
- Garbitu eskuak zehatz-mehatz elikagaiak erabili aurretik eta ondoren.
- Janari-soberakinek ez dute bi ordu baino gehiago egon behar giro-tenperaturan. Kontsumitu aurretik, ziurtatu gutxienez 2 minutuz 70 °C-tik gora berotuko dituzula.
Haurdunaldian gomendatu gabeko elikagaiak
- Esne gordina, gazta freskoak edo pasta bigunekoak eta pasteurizatu gabeko gazta urdinak.
- Kimu gordinak (soja, alpapa…).
- Arrautza gordinak edo horiek dituzten prestakinak.
- Arrain gordina (sushia, tartarea, ceviche…) eta arrain ketua, hoztua edo marinatua.
- Haragi gordina (tartarea, carpaccioa…).
- Fruta eta barazki gordinak edo garbitu edo desinfektatu gabeak (poltsa prestatuak, jatetxeetako entsaladak…).
Zer txerto gomendatzen dira haurdunaldian?
Zenbait txertok birus biziak dituzte, eta ez dira ernalketa garaian eman behar, barizelaren kasuan bezala. Hala ere, badira gomendatuta dauden beste batzuk ere, seguruak dira eta ama keinukariak zein haurrak babesten dituzte.
- Tosferina.28. eta 32. asteen artean ematen zaizue. Haurdunaldi berri bakoitzean errepikatu egin behar duzue.
- Gripea. Gripe-garaian bakarrik.
- SARS-CoV2-ren aurkako txertoa (aurretik txertorik jarri ez baduzue). Haurdunaldiko edozein unetan har dezakezue.
Bestelako infekzioei aurrea hartzea
Haurdunaldian izan ditzakezuen infekzio gehienek ez dute pronostiko txarrik izaten (hotzeria, faringitisa, otitisa…), baina badira beste batzuk, bereziki prebenitu behar dituzuenak, zuzenean eragin baitiezaiokete haurrari eta haren garapenari.
- Sexu-transmisiozko infekzioak. Gogoratu, sexu-bikote desberdinak badituzu, garrantzitsua dela hilabete hauetan preserbatiboa erabiltzen jarraitzea, GIBaren, giza papilomaren birusaren, klamidiaren edo herpesaren birusaren aurka.
- Zitomegalobirusa (CMV). CMV infekzio arrunta da munduko populazioan. Pertsona gehienek ez dute sintomarik eta ez dute larritasunik sortzen, baina haurdunek infekzioa transmiti diezaiokete haurrari, eta ikusmena, entzumena edo ezgaitasuna galtzea eragin. Birus hau gorputzeko jariakinen bidez transmititzen da (listua, gernua, odola…). Hori prebenitzeko, eskuak maiz garbitu behar dituzue, komunera joan edo pixoihala aldatu ondoren, janaria edo edaria beste heldu edo haurrekin ez partekatu, eta listuarekin edo gernuarekin kontaktuan dauden jostailu, tresna eta gainazalak desinfektatu.
