Haurdunaldian gorputzak izaten dituen aldaketek mina eta mina eragin ditzakete, bereziki azken hilabeteetan. Min horiei aurre egiteko armarik onena prebentzioa da.
Nola prebenitu minak?
Oso ohikoak dira artikulazioetako eta muskuluetako mina, hala nola lunbalgia (bizkarraren behealdeko mina), aldaketako mina, kokzixia edo hezur punbikoetan. Gehiegizko pisua edo gizena duten emakumeek, multiparoak (ez lehen mailakoak) eta haurdunaldiaren aurretik bizkarreko edo ziatikako mina zenutenek haurdunaldian izateko aukera gehiago izango duzue.
Min horien arrazoia, hein batean, umetokiaren pisuak zuen grabitate-zentroa aldatzea da. Bestalde, haurdunaldian hormona erlaxatua sintetizatzen da, tendoiak eta lotailuak lasaitu daitezen, pelbiseko hezurrak errazago mugi daitezen erditzean umea errazago pasa dadin. Artikulazioen mugikortasuna handitzeak (hiperlaxotasuna) ere ezegonkortasuna dakar, eta horrek mina eragin dezake.
Horrelako minari aurrea hartzeko modurik onena ariketa fisikoa da. Oinez ibiltzea, yoga edo igeri egitea aukera onak dira zuentzat. Pisu-irabazia kontrolatzea bezain garrantzitsua da. Hona hemen beste aholku lagungarri batzuk:
- Egin lo burko batekin hanken artean, eta jarri belaun bat gainean tolestuta.
- Erabili 2 edo 3 zentimetroko takoidun oinetakoak.
- Jarri beroa eta hotza tokian, txandaka, eremu mingarrian.
Sabeleko mina haurdunaldian
Haurdunaldian tripako edo sabeleko mina izanez gero, kontsulta medikoa egin behar da beti. Askotan, mina ez da kausa ginekologikoagatik izaten, gastroenteritisa, idorreria, giltzurruneko kolikoa edo apendizitisa bezalako arazo arruntak baizik.
Lehenengo hiruhilekoan, baliteke hilekoaren antzeko mina edo mina izatea. Arinak, aldizkakoak eta beste sintomarik gabeak badira (baginako odol-jarioa, sukarra…), ez dira larriak. Haurdun batzuek min pelbikoa nabaritzen dute, lokailu biribila luzatzeari dagokiona. Hau prozesu onbera da.
Batzuetan, sabeleko mina arazo larriagoaren sintoma da, hala nola haurdunaldi ektopikoa (haurra umetokitik kanpo dagoenean, normalean Falopioko tronpan) edo berezko abortua. Abortuaren kasuan, baginako odol-jarioa egongo da; haurdunaldi ektopikoaren kasuan, berriz, baginako odol-jarioa egon daiteke edo ez. Haurdunaldi ektopikoa lehen hiruhilekoan diagnostikatu ohi da, pelbis-azterketa baten, odol-analisi baten edo ekografia baten bidez.
Haurdunaldiaren bigarren erditik aurrera, sabeleko mina izanez gero, beti baztertu behar duzue lan arina.Batzuetan, fetuaren mugimendu arruntak gogaikarriak izan daitezke, batez ere azken asteetan, haurra handiagoa denean. Batzuetan, minak patologia larriagoa dagoela esan nahi du, hala nola plazenta-erorketa, preeklanpsia edo umetokiko haustura. Halakoetan, mina baginako odolarekin edo bestelako sintomekin hasten da. Halakoetan, garrantzitsua da larrialdietara lehenbailehen joatea.
Analgesikoak har daitezke?
Bai, mina botikakoak ez diren beste neurri batzuekin hobetu ez denean. Parazetamola segurua da haurdunaldian, eta lehen aukerako analgesikoa da. Gogoratu eraginkorra den dosirik txikiena hartu behar duzuela beti. Antiinflamatorioak saihestu behar dituzue, adibidez, ibuprofenoa, eta azken baliabide gisa baino ez dituzue erabiliko, betiere medikuak gainbegiratuta.
Noiz galdetu medikuari?
Mina sentitzen duzuenean, osasun-profesional bati galdetu behar diozue. Batez ere, ertaina edo larria den, edo baginako odol-jarioa, sukarra, zefalea, oka egitea edo duela gutxiko traumatismoa duen historia dagoen.
