Faktore askok baldintzatzen dute jaiotzean haurrak duen pisua eta neurria. Amei eragiten dietenen artean daude: zuen pisua haurdunaldian, arteria-presioa, odoleko glukosa-maila, nutrizioa edo tabakoa, alkohola edo drogak kontsumitzen badituzue. Era berean, kontuan hartuko da plazentaren eta umetokiaren funtzionamendua, haurdunaldi bakarra edo anizkoitza den, eta jaiotzean zenbat aste dituen haurtxoak. Jakina, gurasoek ematen duzuen osagai genetikoak ere badu eragina.
Zenbat pisu irabazi behar duen haurrak hilero
Haur baten pisu- eta neurri-hazkundea zenbait eragileren mende egongo da (faktore genetikoez gain), hala nola, elikadura-egoera, izan ditzakeen gaixotasunak, ingurumen-faktoreak eta elementu sozioekonomikoak eta kulturalak. Baina, oro har, kontuan izan:
- Lehenengo hiru edo lau egunetan, haurren pisuaren %10 ere gal daiteke. Ondoren, 10 edo 15 egun inguruan, goranzko kurba bat hasiko dute, eta jaiotzean zuten pisua berreskuratuko dute. Zenbait egoeratan, hala nola ospitalizazioa, goiztiartasuna edo jaiotzarekin lotutako zailtasunak, pisu-indarberritze hori motelagoa izan daiteke, eta pediatra batek kontrolatu behar du.
- Batez beste, lehenengo sei asteetan, haurrek 20 gramo irabazten dituzte egunean. Lau hilabete bete arte, astean 100 eta 200 gramo artean haziko dira. Lau hilabetetik sei hilabetera bitartean, pisua gutxituz doa, eta ohikoa da astean 80 eta 150 gramo bitartean handitzea. Eta sei hilabetetik lehen urtera bitartean, astean 40 eta 80 gramo artean handitzen dira.
- Arau lagungarria izan daiteke jakitea jaiotza-pisua 4-5 hilabete inguruan bikoiztu eta lehen urtebetetzean hirukoiztu egiten dutela.
- Kontuan hartu behar da kopuru horiek gutxi gorabeherakoak direla, eta haurraren pisua osotasunean baloratzea gomendatzen da, garapen osasungarriko beste zeinu batzuekin batera: neurria, elikagai-eskaera, jarduera fisikoa, suminkortasuna, etab.
- Pisu puntualaren neurketan eragina izan dezakete zenbait faktorek, hala nola eguneko ordua, elikadura, gaixorik badago, egindako gorozkiak eta jantzita daramaten arropa.
Nola interpretatu haurraren hazkunde-taula
Hazkunde-tauletan pertzentilak ageri dira. Garrantzitsua da gogoratzea pertzentilak kontzeptu estatistiko bat baino ez direla, eta pertzentil handiago batean egoteak ez duela esan nahi osasun gehiago edo hazkunde hobea dutenik, eta alderantziz. Pertzentilak ematen duen informazioa baliagarria da haurrak egiten duen jarraipenari dagokionez, hau da, beti pertzentil berean edo hurbileko batean egotea. Hala, pediatrak zehaztu dezake haur bakoitzaren pisua eta neurria behar bezala handitzen ari diren, eta behar diren egokitzapenak egin ditzake.
Haurraren hazkuntza, urtetik aurrera
Umearen bizitzan izaten den hazkunderik handiena umetoki barneko etapan gertatzen da, enbrioia zelula batetik 3,5 kg-ko batez besteko haur batera hazten denean. Lehen urtea betetzean, jaiotza-pisua hirukoiztu egiten dute, eta, hortik aurrera, haurraren hazkundea moteldu egiten da. Bigarren eta hirugarren urteetan, ohikoa izaten da 2 eta 3 kg arteko pisua irabaztea urtean.
Luzatze- eta pisu-kontrolak maizago egingo dira lehen hilabeteetan, baina gero ez da beharrezkoa izaten zuen haurra hain sarri pisatzea eta neurtzea. Beraz, garrantzitsua da kontuan hartzea, kasu zehatzetan izan ezik, ez dela beharrezkoa gurasoek haurraren pisua kontrolatzea. Elikadura osasungarria jaso eta aktibo eta zoriontsu agertu besterik ez duzue egin behar.
