A alimentación complementaria é a que se inicia no bebé ao redor dos 6 meses de idade. Até entón, o único alimento foi o leite, idealmente o leite materno. A partir do momento de inicio da alimentación complementaria, aos poucos iredes incrementando a cantidade e a diversidade de alimentos até chegar aos 12 meses. Cando o bebé cumpre un ano, considérase que a súa alimentación pode ser practicamente completa e equivalente, a grandes liñas, á que tedes o resto dos membros da familia.
Debedes introducir os alimentos de forma progresiva. Non é estritamente necesario que sigades unha orde específica para facelo, simplemente debedes ter en conta o que achega cada grupo de nutrientes. As froitas e verduras achegan vitaminas, minerais e fibra. A carne, o peixe e os ovos son fonte de proteínas e minerais por exemplo o ferro. Os legumes son ricas en fibras e proteínas de orixe vexetal. Os cereais achegan enerxía e fibra. Os froitos secos son ricos en ácidos graxos esenciais e minerais.
As froitas na dieta do bebé
As froitas son, en moitas ocasións, o primeiro alimento sólido introducido na alimentación do bebé. Podedes introducir calquera tipo de froita sen problema. Antigamente, reservábanse os froitos vermellos e outras froitas con máis potencial alergénico para o final, pero os estudos máis recentes non demostran que esa orde evite ou cambie a evolución dos nenos alérxicos.
As froitas, especialmente cando están maduras, podedes ofrecelas en anacos para que os bebés as chupen ou as mordan. Non debedes engadir cereais, nin galletas, nin azucre, nin mel á froita.
Os vexetais
Idealmente, convén as de tempada. O recomendable é cocelas ou fervelas con pouca auga e podédelas mesturar con proteínas animais ou vexetais, condimentando con aceite de oliva no momento de servilas.
Na comida do bebé non debedes engadir sal.
Nos purés adoitan combinarse 3 ou 4 verduras ou hortalizas diferentes e é conveniente que fagades distintas mesturas en diferentes días, co fin de que non se cansen para comer sempre os mesmos alimentos e proben outros sabores. Debedes evitar as verduras de folla verde como as acelgas ou as espinacas, posto que conteñen nitratos. No caso de que as incluades, nunca deben superar os 35 gramos ao día.
Carnes, peixes e ovos
Podedes introducir estes alimentos desde o inicio. As primeiras carnes que se introducen son as brancas, fundamentalmente pito e pavo. Posteriormente, poderedes engadir as carnes vermellas, sempre elixindo a parte máis magra.
O peixe pode ser branco ou azul. O branco adoita ser de sabor máis suave e de entrada máis sinxelo (tamén con menos espiñas), pero o peixe azul é moi interesante desde o punto de vista dos ácidos graxos esenciais que contén. No entanto, o peixe azul de gran tamaño como o atún vermello, peixe espada ou o emperador deben evitarse durante toda a infancia polo seu gran contido en metais como o mercurio.
O ovo é un bo alimento desde o punto de vista nutricional, xa que contén proteínas de alto valor biolóxico, así como ferro e vitaminas. Pero é importante que estea ben cociñado.
Os legumes
Os legumes son unha excelente opción na alimentación de cada día, posto que achegan proteínas e son unha fonte de fibra e de minerais. Podedes ofrecelas mesturadas con arroz e outras proteínas ou con verduras.
Os cereais
Podedes ofrecer desde o inicio tanto cereais sen gluten (arroz e millo), como con gluten (o trigo, a avena, a cebada ou o centeo).
Os cereais podedes engadilos aos purés ou mesturalos coas proteínas. Tamén podedes dalos a anacos directamente (pan, pasta, arroz). Os preparados comerciais de cereais para bebés, aínda que non son un produto fundamental na alimentación, son unha opción que podedes engadir. No entanto, debedes escollelos sen azucres engadidos.
Alimentos non recomendados antes do ano de idade
Ademais de coidar o formato cos que ofrecedes os alimentos, para reducir o risco de atragantamientos, é recomendable evitar antes dos primeiros aniversarios:
- Leite de vaca. Podedes ofrecer derivados, como os iogures ou o queixo fresco baixos en sal, a partir dos 8-10 meses.
- Sal. Pola inmadurez renal.
- Mel. Pode causar botulismo.
- Azucre e alimentos azucarados. Achegan pouco valor nutricional. O azucre orixina moitos problemas de saúde, desde as caries até a obesidade e a diabetes.
- Minerais que evitar: iodo (nas algas), arsénico (bebidas de arroz), chumbo (en animais de caza), cadmio (en corpos e cabezas de crustáceos) e mercurio (especies de peixe azul de gran tamaño).
